Voorhaven

Op deze pagina treft u de historische panden die geen eigen pagina hebben gekregen.

Distilleerderij ‘De Ooyevaar’, Voorhaven 19-31 en Miller’s Café Restaurant Voorhaven 3

Het Jeneverhuis van Johannes Hermanus Henkes

De familie Henkes, een redersfamilie, liet rond 1750 aan de Voorhaven 3 een vispakhuis neerzetten. Toen men van de scheepvaart overstapte op het stoken van drank werd een van de eerste Henkes stokerijen in dit pand ondergebracht. Hier is tegenwoordig een eetgelegenheid gehuisvest. 

Johannes Hermanus Henkes sloeg de slag van zijn leven toen hij in 1824 samen met twee vennoten tijdens een openbare verkoping in Herberg De Zwaan een korenbranderij kocht. Voor een appel en een ei kwam hij niet alleen in het bezit van een spiritusstokerij, maar werd tevens (mede-)eigenaar van een paardenstal, wagenhuis en pakhuizen en aandeelhouder in de windmolen De Distilleerketel. Aan zijn compagnon Arie de Jong, de zoon van een bekende distillateur uit Den Haag, dankt Henkes wellicht het bekende ooievaarsymbool. 

Distilleerderij ‘De Ooyevaar’ had het in de beginjaren moeilijk, 
tot in 1850 de stoommachine opkwam. J.H. Henkes verzocht de overheid in 1850 om zijn oude paardenpompmolen in de distilleerderij te mogen vervangen door een met stoom aangedreven exemplaar. Hij kreeg toestemming en was daarmee de eerste jeneverstoker met deze techniek. Hij was zo in de ban van deze moderne techniek dat hij een nieuw type fornuizen ontwikkelde, dat een aanzienlijke besparing aan brandkosten opleverde.

Het Henkes pand aan Voorhaven 19 t/m 31 stamt uit de 19e eeuw. Waarschijnlijk waren dit dus nog paardenstallen toen Henkes het pand aankocht. Rond 1967 verhuisde de distilleerderij naar Hendrik-Ido-Ambacht alwaar het distilleerbedrijf werd voortgezet door de Suiker Unie. Het pand aan de Voorhaven werd toen verkocht aan de gemeente Rotterdam. 

Begin jaren negentig werd de voormalige distilleerderij grondig gerestaureerd en in 1993 opnieuw in gebruik genomen. Na deze restauratie zijn van het oorspronkelijk pand alleen de buitenmuren en de schoorsteen over. Er zijn nu een aantal winkels, een museumruimte, een balletstudio, zeven kantoren en een woonhuis in gevestigd. Boven de beide toegangspoorten zijn afbeeldingen van de voor- en achterzijde van de medailles aangebracht die het bedrijf op tentoonstellingen in Parijs, Londen en Amsterdam had verworven.

Het pand waarin van 1873 tot 1942 het Hervormd Burgerweeshuis was gehuisvest dateert uit 1762. Oorspronkelijk werd het gebouwd als deftig woonhuis voor welgestelde inwoners van Delfshaven. In 1924 aan het pand de rechtervleugel gebouwd. De strakke gevel met de statige schuifvensters is nagenoeg niet versierd. Dergelijke sobere en strakke gevels die het vrijwel uitsluitend van hun verhoudingen moeten hebben werden in Holland vanaf de tweede helft van de 17e eeuw door architecten veelvuldig toegepast. Het oudste gedeelte telt zeven, het nieuwere twee schuifvensterassen.

Een hardstenen stoepje en een streng classicistisch poortje dragen bij aan de uitstraling van het pand. Het is een fraai voorbeeld van de architectuur van het Hollands Classicisme uit de 17e en 18e eeuw dat later door Franse invloeden door de Louis-quatorze-stijl werd verdrongen. De woningbouw uit die dagen kenmerkt zich door lange rijen uiterst smalle gevels van meerdere verdiepingen hoog die tussen de vensters nauwelijks ruimte vrijlaten voor een spaarzaam ornament. In 1924 is het pand verbreed.Het gedeelte rechts van de regenpijp, met een dubbele dakkapel en 2 ramen per etage is er toen bijgebouwd.

In het voormalig woonhuis/Hervormd Burgerweeshuis is thans het Buurthuis Piet Heyn gehuisvest.

Het Schellingspand waarin destijds N.V. B.H.S. Schellings Oliehandel was gevestigd dateert uit 1915-1920. Boven de onderpui strekt zich over de volle breedte een fries uit waarop de naam van het bedrijf. Het werd gebouwd naar de traditie van het Hollands Classicisme. Ook hier een sobere en strakke voorgevel met statige verdiepte vensters.

Een blik op de Voorhaven en de Distilleerketel op het Middenhoofd in de jaren dertig van de vorige eeuw.

Aan de westkant van de Voorhaven, op de kop van het havenhoofd, waar nu moderne huizen staan, stond tot de jaren dertig dit monumentale pand. In 1811 werd het huis ingericht voor het voorgenomen bezoek van keizer Napoleon. Dit bezoek ging echter niet door. 
In de 19e eeuw werd het huis bewoond door de familie Kruyff. De werf van Kruyff is later overgenomen door De Ridder, zoals op deze foto is te zien aan de naam op het bedrijfspand links. Later werd het de woning van de directeur van de Machinefabriek Delfshaven. Rechts op de foto ziet u de korenmolen “Het Vertrouwen”, aan de Schans. Deze molen is in 1921 uitgebrand. De stomp staat er nog.

Meer over dit stukje Delfshaven vindt u op  De Voorhaven & Piet Heynsbrug